“دورود” یکی از شهرستانهای شرقی استان لرستان است که جاذبههای طبیعی بسیاری را در خود جای داده و هر سال پذیرای بسیاری از مسافران و مهمانان نوروزی است؛ این شهرستان دارای زیباترین جاذبههای گردشگری در لرستان است که یکی از مهمترین و عجیب ترین این جاذبههای طبیعی “چشمه وقت ساعت” است که دردامنه کوه پریز درفاصله ۲۰ کیلومتری از جنوب شهرستان دورود و ایستگاه راه آهن چم چید قرار دارد.
علت وجه تسمیه چشمه
“چشمه وقت ساعت” در سینه پریز کوه شهرستان دورود واقع شده، این چشمه اسرارآمیز به این جهت وقت ساعت نامیده شده که در فواصل زمانی خاص و به صورت کاملا طبیعی قطع و وصل میشود؛ یکی دیگر از زیباییهای چشمه وقت ساعت قرار گرفتن آن در غاری است که بعد از روان شدن از دل غار مسیری را طی و سپس به دامنههای کوه پریز سرازیر شده و جریان مییابد.
این پدیده طبیعی درطول سال به قوت خود باقی است، لذا مدت قطع و برقراری جریان آب چشمه در فصول سال متفاوت است، معمولا فاصله هر قطع و وصل از نظر زمانی و با توجه به فصول مختلف سال بین ۴۵ دقیقه تا یک ونیم ساعت در نوسان است.
موقعیت غار
افرادی که میخواهند از این آبشار که در نزدیکی دره نگار واقع شده است، بازدید کنند میتوانند با طی کردن مسافتی حدود ۲۰ کیلومتر و گذر از روستای برآفتاب به دهانه غار وقت ساعت برسند. ساختمان این غار از جنس آهک است. غار وقت ساعت ارتفاعی بالغ بر ۱۵ متر و عمقی بالغ بر ۵۰ متر دارد؛ بنابراین گزارش، در حقیقت آبشار وقت ساعت از دل غار شروع میشود و به کف غار میریزد و زمانی که از غار بیرون میآید، تبدیل به چشمه میشود. امروزه این آبشار یکی از منحصر به فردترین جاذبههای گردشگری کشور است، زیرا پس از یک ساعت قطع آب، دوباره آب از درون آبشار به آهستگی و با سر و صدا جریان پیدا میکند و باعث میشود آبشار به اوج آبدهی خود برسد و با گذشت زمان معین میزان آبدهی کم شده و بار دیگر کامل قطع می شود.
“چاه ساز دهل” با صدایی دلنشین
چاه عجیب کوه پریز به نام “چاه ساز دهل ” از جاذبههای اطراف این آبشار است که با انداختن سنگ به داخل آن صدای دلنشینی تولید میشود، کوه زیبای اشترانکوه نیز از مهمترین جلوههای طبیعی این محدوده است.
از دیگر جلوه های خاص این منطقه می توان به صخرهای شبیه به پسر و دختر، در کوه چبیلستون اشاره کرد که افسانه “کرودختر” را در بین اهالی زنده میکند.
رمزگشایی از چگونگی رخداد این پدیده نادر
بر اساس آنچه در کتابهای مختلف طبیعت ایران ذکر شده، وجود یک چشمه بزرگ سیفونی در عمق زمین باعث خروش و توقف منظم آبشار وقت و ساعت میشود.
گفتنی است؛ چشمه سیفونی به هر سراب با چشمه آب سرد گفته میشود که جریان خروجی آب آن به تناوب کم و زیاد یا کاملاً متوقف و مجدداً شروع میشود. براساس تحقیقات انجام شده برآورد میشود که ۱۰۰ عدد از این چشمهها در سطح جهان وجود داشته باشند. علت تناوب در جریان آب چشمههای سیفونی یا آهنگین شناخته شده نیست، اما در اوایل قرن ۱۸ نظریهای مطرح شد که بر مبنای آن به نظر میرسد عملکردی طبیعی شبیه سیفون منجر به پدیدار شدن چشمههای سیفونی میشود.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان – خبرگذاری تسنیم